PRGRAM WYCHOWAWCZY, PROFILAKTYCZNY

PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II
w Gierałtowie 2018-2019
 
„W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem (…),
ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugim, ale i dla drugich.”  
JAN PAWEŁ II
 WPROWADZENIE
Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój, a uczeń akceptuje siebie i jest otwarty na potrzeby drugiego człowieka.
WYCHOWANIE
Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełni dojrzałości: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.
PROFILAKTYKA
Profilaktyka rozumiana jest jako zapobieganie pojawieniu się i występowaniu niepożądanych zjawisk i procesów, określanych jako patologie życia społecznego oraz promowanie zjawisk alternatywnych w stosunku do tych, które próbuje się wyeliminować. To system działań wzmacniających lub podtrzymujących pozytywne postawy uczniów w toku wychowania. Realizowana jest  podczas działalności edukacyjnej szkoły. Zadania wychowawcze szkoły są podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest wszechstronny rozwój wychowanka w wymiarze emocjonalnym, społecznym, kulturalnym, moralnym, ekologicznym, zdrowotnym i intelektualnym.
Szkoła, przedszkole jako środowisko wychowawcze ma za zadanie wspomagać wychowanków w osiąganiu wszechstronnego rozwoju, kształtować postawy, umożliwić korygowanie deficytów w celu optymalizacji osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz zapobiegać zagrożeniom poprzez profilaktykę, przeciwdziałanie istniejącym zagrożeniom i wsparcie uczniów, dzieci przedszkolnych w trudnych sytuacjach.
Program powstał w oparciu o diagnozę,  obserwacje, ankiety, konsultacje z rodzicami, nauczycielami i Samorządem Szkolnym.
Szkolny Program Wychowawczo- Profilaktyczny został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy. Chcemy, aby nasza szkoła była bezpieczna, panował w niej klimat sprzyjający pracy uczniów i nauczycieli. Dążymy do tego, aby nasi uczniowie byli kulturalni, odpowiedzialni, komunikatywni, kreatywni i empatyczni, aby panowało poczucie przynależności do grupy (klasy, szkoły), którą łączą więzi koleżeństwa i przyjaźni. Program przeznaczony jest do realizacji przez wychowawców klas podczas godzin z wychowawcą we współpracy z nauczycielami wszystkich przedmiotów, instytucjami wspierającymi pracę szkoły, pedagogiem, pielęgniarką środowiskową, pozostałymi pracownikami szkoły oraz przy współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.
Zadania Szkolnego Programu Wychowawczo- Profilaktycznego
Założenia ogólne
Zgodnie ze wskazaniami działalność wychowawczo- profilaktyczna w naszej szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:
  1. fizycznej - ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
  2. psychicznej - ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
  3. społecznej - ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;
  4. aksjologicznej - ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.
Założeniem Szkolnego Programu Wychowawczo – Profilaktycznego jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz wolności sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić wszystkim uczniom powszechny dostęp do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą, a także kierować się zawsze dobrem ucznia, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania godności osobistej. Program jest adresowany do uczniów. Jego realizatorami są: dyrekcja, wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog szkolny, pracownicy administracji i obsługi, instytucje współpracujące ze Szkołą.
 Zadania
  1. Wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów – 100 rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.
  2. Rozwój doradztwa zawodowego.
  3. Przeciwdziałanie agresji, przemocy i przestępczości nieletnich.
  4. Profilaktyka uzależnień – przeciwdziałanie narkomanii, sięgania przez młodzież dopalaczy, alkoholu, papierosów.
  5. Promocja zdrowia w tym zdrowia psychicznego.
  6. Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli – bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci (cyberprzemoc, cyberbulling, fonoholizm, itp.)
 
Cele szczegółowe
Uczeń:
  • jest życzliwy, dostrzega potrzeby drugiego człowieka,
  • udziela pomocy rówieśnikom,
  • szanuje ludzi i respektuje ich prawa,
  • jest tolerancyjny wobec drugiego człowieka,
  • jest odpowiedzialny,
  • potrafi rozwiązywać konflikty,
  • potrafi sobie radzić z trudnymi uczuciami (złość, gniew, strach)
  • jest asertywny,
  • potrafi komunikować się z innymi, dyskutować, bronić i uzasadniać własny punkt widzenia,
  • godnie reprezentuje szkołę,
  • kieruje się miłością do ojczyzny, poszanowaniem dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu na kultury Europy i świata,
  • czuje się bezpiecznie w swoim środowisku szkolnym,
  • odróżnia dobro od zła,
  • dba o higienę osobistą, estetykę ubioru, pomieszczeń,
  • może rozwijać swoje zdolności i zainteresowania, być kreatywnym.
 
Cele programu
  1. Wspieranie rozwoju osobowości młodego człowieka.
  2. Rozwijanie umiejętności społecznych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie w relacjach międzyludzkich.
  3. Wyposażenie ucznia w umiejętności niezbędne do współdziałania w zespole.
  1. Rozwijanie poczucia własnej wartości i tolerancji wobec inności.
  2. Kształtowanie postaw wrażliwości na drugiego człowieka.
  3. Kształtowanie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów.
  4. Wskazanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi.
  5. Rozpoznawanie zagrożeń występujących w środowisku i przeciwdziałanie tym zagrożeniom.
  6. Doskonalenie warunków bezpiecznego funkcjonowania ucznia w szkole i poza szkołą oraz w świecie wirtualnym.
  7. Podnoszenie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi w tym za pomocą narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych.
  8. Rozwijanie kluczowych kompetencji przedsiębiorczości i inicjatywy.
  9. Rozwijanie kompetencji czytelniczych.
  10. Rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, dokonywania wyborów.
  11. Uczenie szacunku dla wspólnego dobra, jako podstawy życia społecznego.
  12. Przygotowanie do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie.
  13. Kształtowanie postaw patriotycznych.
  14. Kształtowanie postaw i nawyków prozdrowotnych i proekologicznych.
  15. Dostarczanie informacji na temat środków uzależniających oraz zagrożeń z nimi związanych.
  16. Pokazanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistej, bez zażywania środków uzależniających.
  17. Eliminowanie zagrożeń utraty zdrowia i szans rozwojowych przez uzależnienia.
  18. Informowanie o konsekwencjach zachowań destruktywnych.
Planowane działania i sposoby ich realizacji
wymagania, w myśl których uczeń:
  • zna swoje miejsce w klasie i w szkole,
  •  potrafi zachować się w sytuacji trudnej,
  • zna i stosuje zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią,
  •  zna konsekwencje łamania przyjętych norm społecznych,
  • przestrzega zasad tolerancji i kulturalnego zachowania się w stosunku do innych,
  •  prezentuje swoje poglądy zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi,
  • kształtuje swoje nawyki czytelnicze,
  • potrafi korzystać ze zbiorów bibliotecznych,
  •  potrafi samodzielnie uczyć się,
  • ukierunkowuje swoje zainteresowania i uczy się racjonalnego gospodarowania czasem wolnym,
  • zna i stosuje zasady zdrowego stylu życia,
  • zna i szanuje tradycje oraz symbole narodowe i europejskie,
  • zna i stosuje zasady tolerancji w stosunku do innych kultur,
  •  rozwija swoje kompetencje informatyczne oraz stosuje zasady bezpiecznego korzystania z Internetu,
  • rozwija swoje kompetencje przedsiębiorczości i inicjatywy,
 
kryteria sukcesu, w myśl których uczeń:
  • ma poczucie przynależności do klasy i szkoły,
  • rozwija umiejętność współdziałania,
  • dokonuje samooceny i autoprezentacji,
  •  nie stosuje agresji wobec siebie i innych,
  • szanuje godność własną i innych,
  • prezentuje wysoką kulturę osobistą w życiu codziennym,
  • godnie reprezentuje szkołę,
  • potrafi znaleźć pomoc w sytuacjach trudnych,
  • odnajduje się w nowych i trudnych dla siebie sytuacjach społecznych,
  • dąży do rozwijania zainteresowań czytelniczych,
  • rozwija swoje zainteresowania i uzdolnienia,
  • jest świadomy zalet zdrowego stylu życia, propaguje go i stosuje na co dzień,
  • szanuje symbole narodowe i regionalne oraz wie, jak zachować się wobec nich,
  • dąży do rozwijania kompetencji informatycznych,
  •  mądrze korzysta z różnych form medialnych i potrafi ocenić ich wartość,
  • dąży do rozwijania swoich kompetencji przedsiębiorczości i inicjatywy.
 UCZESTNICY PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO SZKOŁY.
Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości ucznia są wszyscy uczestnicy programu:
Rodzice:
  • mają prawo do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi moralnymi, jeśli nie są one w sprzeczności z prawami dziecka;
  • znają i akceptują program wychowawczy proponowany przez szkołę;
  • wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa;
  • wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą;
  • aktywnie uczestniczą w życiu szkoły;
  • dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci;
Wychowawcy klas:
  • dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie;
  • wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się;
  • prowadzą dokumentację nauczania;
  • opracowują i realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny;
  • koordynują pracę wychowawczo - profilaktyczną w zespole klasowym;
  • dokonują rozpoznania sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia;
  • podejmują działania w przypadkach przemocy wobec niego, zaniedbań opiekuńczych, ujawnionych nałogów;
  • wnioskują  o  objęcie  pomocą  psychologiczno  -  pedagogiczną  uczniów  o specjalnych potrzebach edukacyjnych;
  • informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  • integrują i kierują zespołem klasowym;
  • wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów;
  • wdrażają do samooceny postępów w zachowaniu, nadzorują realizację obowiązku szkolnego;
  • promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów;
  • inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji;
  • współdziałają z nauczycielami uczącymi w klasie;
  • współpracują z rodzicami; włączają rodziców w sprawy programowe i organizacyjne klasy;
  • współpracują z dyrekcją szkoły, pedagogiem, psychologiem i pielęgniarką;
  • współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią psychologiczno - pedagogiczną, sądami rodzinnymi;
Nauczyciele:
  • oddziałują wychowawczo na uczniów niezależnie od przypisanych im funkcji dydaktycznych;
  • odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, podczas wyjść i wyjazdów szkolnych;
  • udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach;
  • wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania;
  • inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności;
  • kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu;
  • reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań;
  • dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów;
  • wspólnie z pedagogiem I psychologiem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia;
  • współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą;
  • proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią;
  • realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły;
Uczniowie, Samorząd Uczniowski:
  • przestrzegają Szkolnego Kodeksu Postępowania Ucznia;
  • współorganizują imprezy i akcje szkolne;
  • znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej;
  • akceptują innych uczniów i szanują ich prawa, wydają opinie w przypadku przyznawanych kar zgodnie ze Statutem Szkoły;
  • współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności;
  • kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni;
  • prowadzą zdrowy tryb życia i dbają o swoje środowisko;
  • mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej;
  • uczestniczą w opiniowaniu  dokumentów szkolnych  (Statut  Szkoły, Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny);
 
Pedagog szkolny:
  • prowadzą badania i działania diagnostyczne uczniów, w tym diagnozują indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów w celu określenia przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz wspierania mocnych stron uczniów;
  • diagnozują sytuacje wychowawcze w szkole w celu rozwiązywania problemów wychowawczych oraz wspierania rozwoju uczniów;
  • udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
  • podejmują działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci;
  • minimalizują skutki zaburzeń rozwojowych, zapobiegają zaburzeniom zachowania oraz inicjują różne formy pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
  • inicjują i prowadzą działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych;
  • pomagają rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
  • wspierają nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
 
Misja szkoły
We wszystkich działaniach kierujemy się wyznawanymi wartościami oraz poszanowaniem praw i godności człowieka, zgodnie z Konwencją o Prawach Dziecka oraz Konwencją o Ochronie Praw Człowieka   i Podstawowych Wolności. Wychowujemy uczniów w duchu uniwersalnych wartości moralnych, tolerancji, humanistycznych wartości, patriotyzmu, solidarności, demokracji, wolności i sprawiedliwości społecznej. Kultywujemy tradycje oraz ceremoniał szkolny, a wszystkie działania pedagogiczne i opiekuńczo - wychowawcze orientujemy na dobro podopiecznych (tworząc warunki intelektualnego, emocjonalnego, społecznego, estetycznego i fizycznego rozwoju uczniów), a także ich dalszy los. Przygotowujemy młodzież do świadomego i racjonalnego funkcjonowania w świecie ludzi dorosłych oraz do pełnienia ważnych ról społecznych. Ściśle współdziałamy z rodzicami (którzy są najlepszymi sojusznikami nauczycieli, zwłaszcza wychowawców) oraz innymi partnerami zewnętrznymi wspierającymi szkołę w jej rozwoju. Ustawicznie diagnozujemy potrzeby i oczekiwania środowiska lokalnego oraz wszystkich, bezpośrednich „klientów” Szkoły.
 
 Model Absolwenta Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to obywatel Europy XXI wieku, który:
1)      w swoim postępowaniu dąży do prawdy;
2)      jest świadomy życiowej użyteczności zdobytej wiedzy i umiejętności przedmiotowych;
3)      posługuje się sprawnie  językiem obcym;
4)      wykorzystuje najnowsze techniki multimedialne;
5)      wie, gdzie szukać pomocy w rozwiązywaniu złożonych problemów;
6)      jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury.
  
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to młody obywatel, który zna historię, kulturę oraz  tradycje swojego regionu i narodu.
 Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to człowiek:
1)      umiejący rzetelnie pracować indywidualnie i w zespole;
2)      twórczo myślący;
3)      umiejący skutecznie się porozumiewać;
4)      umiejący stale się uczyć i doskonalić;
5)      umiejący planować swoją  pracę  i ją  organizować.
 
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie  to człowiek tolerancyjny, dbający o bezpieczeństwo własne i innych, aktywny, ciekawy świata, uczciwy i prawy, przestrzegający prawa, kulturalny, obowiązkowy, samodzielny, promujący zdrowy styl życia, altruista.   
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to człowiek wolny, zdolny do dokonywania właściwych wyborów, życzliwie nastawiony do świata i ludzi.
 
Ewaluacja programu
Przebieg pracy wychowawczo- profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można spodziewać się, gdy ewaluacji dokonuje się na podstawie obserwacji procesu wychowania.
Sposoby i środki ewaluacji:
  • obserwacja i analiza zachowań uczniów,
  • obserwacja postępów w nauce,
  • frekwencja na zajęciach dydaktycznych,
  • udział w konkursach,
  • ankiety,
  • obserwacja,
  • analiza dokumentacji szkolnej.
 
RAPORT Z EWALUACJI
  1. Ocena wychowawczej roli szkoły:
- Ocena skuteczności działań szkoły w zakresie przeciwdziałania narkomanii – ocena podejmowanych działań wychowawczych,  profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych w celu wzmacniania czynników chroniących i obniżania czynników ryzyka zagrożenia narkomanią.
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w roku szkolnym 2017/2018 przez zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z następujących źródeł: od dyrektora, nauczycieli uczących w szkole, uczniów, rodziców.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe - ankiety, jakościowe - wywiady indywidualne, grupowe. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wymienione wyżej problemy badawcze.
                I. PROBLEM BADAWCZY:
  1. Ocena wychowawczej roli szkoły:
- Ocena skuteczności działań szkoły w zakresie przeciwdziałania narkomanii – ocena podejmowanych działań wychowawczych,  profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych w celu wzmacniania czynników chroniących i obniżania czynników ryzyka zagrożenia narkomanią.
 
 
KRYTERIA EWALUACJI
  1. Uczniowie i rodzice znają treść Programu Wychowawczo-Profilaktycznego i angażują się w realizację wielu zagadnień.
  2. Program Wychowawczo-Profilaktyczny został wspólnie opracowany z rodzicami na podstawie wyników diagnozy czynników chroniących i czynników ryzyka.
  3. Uczniowie z własnej inicjatywy podejmują działania prospołeczne.
  4. W szkole działa Klub Wolontariatu.
  5. Uczniowie z własnej inicjatywy angażują się w pomoc w nauce i pokonywanie trudności swoim kolegom.
  6. Uczniowie dobrze i bezpiecznie czują się w szkole.
  7. Uczniowie są przyjaźnie traktowani przez nauczycieli i współpracują ze sobą.
  8. Uczniowie z niepełnosprawnością są włączani we wszystkie procesy zachodzące w szkole i są aktywnymi jego uczestnikami.
  9. Programy realizowane w ramach działalności wychowawczej były atrakcyjne i ciekawe.
  10. Uczniowie nie akceptują nagannych zachowań wobec innych, młodszych niepełnosprawnych.
OPIS EWALUACJI
Na potrzeby badania przygotowano ankiety dla nauczycieli, rodziców i uczniów. Próbę badawczą stawiło 10 wychowawców, 20 rodziców oraz 20 uczniów z klas V, VI, VII.
PYTANIA KLUCZOWE
  1. Czy Program Wychowawczo-Profilaktyczny jest znany uczniom i nauczycielom?
  2. W jakim zakresie partycypowali w jego opracowaniu rodzice?
  3. W jakich działaniach w zakresie budowania postaw prozdrowotnych i zdrowego stylu życia uczestniczyli rodzice i inne podmioty?
  4. Czy w ocenie respondentów działania szkoły służyły wzmacnianiu więzi ze szkołą?
  5. Jak oceniają respondenci współpracę szkoły z lokalnym środowiskiem (instytucjami działającymi na rzecz dziecka, parafią, organizacjami społecznymi, etc?
  6. Jak oceniasz prowadzone działania  w szkole na rzecz kształtowania przyjaznego klimatu w szkole?
  7. Czy w ocenie rodziców i uczniów uczniowie niepełnosprawni są akceptowani i włączeni w życie szkolne?
  8. Czy uczniowie chętnie i z własnej potrzeby pomocy uczestniczą w Klubie Wolontariatu?
  9. Czy w szkole występuje tzw. Peer tutoring (uczenie się rówieśnicze). Kto jest jego inicjatorem?
  10. Jakie realizowane programy rówieśnicze, a może inicjatywa własna uczniów miały wpływ na zachowania prospołeczne?
  11. Jaka jest ocena działań wychowawczych podejmowanych w szkole ich atrakcyjności i efektywność?
  12. Czy tematyka lekcji z wychowawcą jest adekwatna do potrzeb zespołu klasowego?
WYNIKI EWALUACJI
Program wychowawczo - profilaktyczny szkoły można określić jako przyjętą w szkole koncepcję wychowania, zmierzającą do kształtowania osobowości ucznia pod kierunkiem nauczycieli, opisaną przez zestaw celów, zadań i sposobów realizacji.
Program wychowawczo - profilaktyczny szkoły, zgodnie z obowiązującym prawem, po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego został zatwierdzony przez radę pedagogiczną i przyjęty do realizacji. Program  jest dokumentem, który jest cyklicznie ewaluowany, czego przykładem są raporty z ewaluacji programu.
Analiza ankiety - uczeń
Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły 4 obszarów:
 a)   klimat w szkole i pomoc wzajemna,
b)    tematyka zajęć z wychowawcą,
c)    kształtowanie postaw i wiedzy w przeciwdziałaniu narkomanii,
 d)   osoby niepełnosprawne i wolontariat w szkole.
90% uczniów uważa, że szkoła jest miejscem przyjaznym, a działania prowadzone przez szkołę sprzyjają kształtowaniu dobrego klimatu. Uczniowie chętnie sobie pomagają (90% często lub czasami) pomoc tę inicjuje najczęściej wychowawca, pedagog (45%) lub kolega, koleżanka (35%). Tematyka lekcji wychowawczych była ustalana przez wychowawcę wspólnie z klasą (80%), i adekwatna do potrzeb zespołu klasowego (85%). Analizują informację zawarte w ankietach najwięcej informacji o możliwych formach pomocy w przeciwdziałaniu , rozpoznawaniu, objawach oraz możliwościach walki z problemem używania substancji psychoaktywnych uczniowie uzyskali podczas zajęć profilaktycznych prowadzonych na terenie szkoły przez policję, sanepid (80%), od wychowawcy i pedagoga (75%). Podczas zajęć wielokrotnie omawiano zagadnienia dotyczące unikania zachowań ryzykownych, które mogłyby sprzyjać powstaniu problemu z zażywaniem substancji psychoaktywnych (95%). Dzięki tym działaniom uczniowie aż w 85% posiadają wystarczającą wiedzę by uchronić się przed zażywaniem substancji psychoaktywnych. W ocenie uczniów działania prowadzone przez szkołę powinny mieć charakter profilaktyczny (40%) a wychowawczy (20%). Uczniowie uważają że uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych sprzyja unikaniu zachowań ryzykownych w walce z uzależnieniami (65%). Działający w szkole klub wolontariatu jest pozytywnie oceniany przez uczniów, którzy chętnie włączają się w działalność charytatywną (80%). Społeczność uczniowska uważa iż osoby niepełnosprawne są akceptowane i włączane w działalność i życie szkoły (90%).
Efektywność działań prowadzonych przez szkołę w zakresie budowania postaw prozdrowotnych u uczniów poprzez podnoszenie poziomu wiedzy dotyczącej zdrowia i przeciwdziałaniu narkomanii została oceniona wysoko (85%).
Analiza ankiety – rodzice
Z przeprowadzonych ankiet wśród rodziców wyłaniają się następujące problemy badawcze:
  1. Efektywność działań prowadzonych przez szkołę
  2. Kształtowanie postaw, promowanie wartości oraz wzmacnianie więzi uczniów ze szkołą;
  3. Kształtowanie postaw i wiedzy w przeciwdziałaniu narkomanii;
  4.  Osoby niepełnosprawne i wolontariat w szkole.
 W przeprowadzonej ankiecie wśród rodziców 85% z nich zadeklarowało, że zna  bardzo dobrze (25%) lub dobrze  (60%) założenia programu wychowawczo - profilaktycznego  szkoły, i podobnie jak uczniowie mieli oni wpływ na opracowanie tego dokumentu (55%). Rodzice (90%) twierdzą, że wychowawcy zapoznali ich z planem działań wychowawczych określających zadania przyjęte do realizacji na rok szkolny 2017/2018. Rodzice, którzy zostali zapoznani z programem wychowawczo - profilaktycznym czują się zachęceni do udziału w jego realizacji (95%). Ankietowani rodzice (55%) uważają również, że działania podejmowane przez szkołę w aspekcie tzw. nauczania rówieśniczego są prowadzone bardzo dobrze, natomiast 40% uważa ze średnio lub słabo, 5% nie ma zdania.  30% rodziców uważa iż uczestniczyło w działaniach szkoły na rzecz budowania postaw prozdrowotnych i promocji zdrowia, natomiast 50% tylko częściowo.Informację zawarte w ankietach wskazują iż 90% rodziców może otrzymać informacje o możliwych formach pomocy w przeciwdziałaniu , rozpoznawaniu, objawach oraz możliwościach walki z problemem używania substancji psychoaktywnych. 65% z nich uzyskuje informacje od wychowawców i nauczycieli a 25% od pedagoga szkolnego.         Ankietowani rodzice (70%) uważają że zajęcia pozalekcyjne służą przeciwdziałaniu zachowań ryzykownych w zakresie uzależniania się od substancji i środków psychoaktywnych. Rodzice uważają, że działania edukacyjne (30%), wychowawcze (25%), profilaktyczne (20%) oraz informacyjne (20%)  powinny być nadal kontynuowane w śród uczniów w celu przeciwdziałania narkomanii. 65% ankietowanych rodziców stwierdziło iż działania wychowawcze podejmowane przez szkołę służą wzmacnianiu więzi uczniów ze szkołą. Ponad połowa rodziców (55%) dobrze, a 25% bardzo dobrze ocenia współprace szkoły z podmiotami i instytucjami wspierającymi ich pracę. Działania prowadzone przez szkołę na rzecz kształtowania przyjaznego klimatu respondenci oceniają bardzo dobrze (30%) i dobrze (45%).Rodzice uważają (80%), że uczniowie niepełnosprawni są akceptowani i włączani w życie naszej szkoły. Działania mające na celu budowanie działań prospołecznych prowadzone przez szkołę rodzice oceniają wysoko (45%), natomiast dobrze (50 %). Szkolny wolontariat i działania podejmowane przez uczniów rodzice oceniają na wysokim poziomie (70%) a 30% nie ma zdania. Efektywność podejmowanych zadań w zakresie wychowawczym respondenci oceniają na wysokim  poziomie 65% a 25 % na dobrym.
Analiza ankiety – nauczyciele
Wszyscy nauczyciele pracujący w naszej szkole podejmują działania profilaktyczne poprzez:
  1. Pogadanki na lekcjach wychowawczych;
  2. Rozmowy z rodzicami;
  3. Realizacje programów profilaktycznych;
  4. Współpracę z instytucjami i organizacjami wspierającymi prace szkoły;
  5. Konsultacje z pedagogiem, psychologiem;
  6. Organizację warsztatów profilaktycznych.
 
  1. Nauczyciele zauważają następujące niepokojące zachowania wśród swoich uczniów:
  1. Przezywanie się, używanie wulgarnych słów 10%
  2. Śmianie się dokuczanie 12%
  3. Plucie 2%
  4. Zamykanie w toalecie 5%
  5. Zmuszanie do czegoś 8%
  6. Szarpanie, wykręcanie rąk 10%
  7. Picie alkoholu, zażywanie narkotyków oraz kradzieże 0%
  1. Nauczyciele stwierdzili, że niepokojące zachowania maja miejsce:
  1. Na lekcji – bardzo rzadko 100%
  2. Na przerwie – często 20%, rzadko 80%
  3. W szkolnej toalecie- bardzo rzadko 100%
  4. Na boisku szkolnym – rzadko 70%, często 30%
  5. Na wycieczkach – rzadko 100%
  1. Wszyscy ankietowani nauczyciele informują rodziców na lekcjach wychowawczych o konsekwencjach zażywania narkotyków oraz picia alkoholu, ponadto nauczyciele takie działania uwzględniają w planach wychowawczych.
  2. Podczas zaobserwowanych zachowań negatywnych nauczyciele przeprowadzają rozmowę z uczniem, wzywają do szkoły rodziców, rozmawiają w obecności dyrektora oraz poruszają zaistniały problem podczas godziny wychowawczej, stosują upomnienia przewidziane w Kodeksie Ucznia.
  3. Właściwe zachowania uczniów nauczyciele promują poprzez:
  1. Chwalenie ucznia przed klasą 100%
  2. Stawia właściwą ocenę z zachowania 100%
  3. Chwalenie ucznia przed rodzicami 100%
  4. Chwali ucznia na apelu 30%
  1. Wśród przyczyn negatywnych zachowań uczniów nauczyciele określają:
  1. Niewłaściwe korzystanie z zasobów internetu;
  2. Gry, portale społecznościowe;
  3. Nieumiejętne zagospodarowanie czasu własnego;
  4. Brak zainteresowania przez rodziców.
  5. Wpływ grupy rówieśniczej.
  1. 100% ankietowanych nauczycieli uważa, że uczniowie są bezpieczni w szkole.
  2. Ankietowani nauczyciele uważają, że działania i przedsięwzięcia prowadzone przez szkołę są wystarczające.
  3. Wszyscy nauczyciele znają i stosują zadania Programu Wychowawczo - profilaktycznego w szkole.
  4. Nauczyciele pracujący w szkole uczestniczyli w opracowaniu Programu Wychowawczo – Profilaktycznego.
 
Podsumowanie i wnioski
            Istotną sprawą jest realizowanie szerokiego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego. Działania takie powinny być skierowane do uczniów i rodziny, grupy rówieśniczej i społeczności lokalnej.
Profilaktyka uzależnień to bardzo ważny obszar działań prowadzonych w naszej szkole. Starania te mają na celu zmianę postaw osób eksperymentujących z substancjami psychoaktywnymi oraz ochronę osób podlegających ich wpływowi (uczenie zachowań asertywnych, zwiększanie świadomości uczniów na temat szkodliwego wpływu substancji psychoaktywnych na organizm człowieka). Jest to proces, który musi integrować działania wielu instytucji. Tylko aktywna współpraca różnych organów zajmujących się przeciwdziałaniem problemowi zażywania środków psychoaktywnych, daje szansę na stworzenie spójnych i wieloaspektowych programów profilaktycznych.
            Profilaktyka uzależnień musi być prowadzona na kilku poziomach, aby spełniała swoją rolę:
•Profilaktyka kierowana do grupy niskiego ryzyka, czyli osób zdrowych. Najważniejszym zagadnieniem tego rodzaju profilaktyki jest promowanie zdrowego trybu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji spożywania substancji psychoaktywnych. Rozwijanie umiejętności społecznych i umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, ograniczenie występowania zachowań ryzykownych.
•Profilaktyka skierowane do osób zagrożonych, należących do grupy zwiększonego ryzyka. Osoby te nie są uzależnione, ale zaczynają dopiero eksperymentować z substancjami psychoaktywnymi. W tym obszarze najważniejsze jest ograniczenie głębokości zachowań niepożądanych i możliwość wycofania się z nich.
•Profilaktyka skierowana do osób uzależnionych. Obejmuje ona leczenie skutków zachowań niepożądanych, czyli przeciwdziałanie pogłębianiu się choroby oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia, poprzez wprowadzanie leczenia, rehabilitacji i resocjalizacji.
            Do głównych priorytetów profilaktyki uzależnień w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II należy:
•Próba zaangażowania całej rodziny w rozwiązywanie i przeciwdziałanie problemom stosowania używek (alkoholu, papierosów, dopalaczy, narkotyków) i innych substancji psychoaktywnych (napoi energetyzujących, leków);
•Edukacja rodziny pod względem problemów uzależnień;
•Pomoc osobom współuzależnionym (rodzinom);
•Podjęcie działań interwencyjno -terapeutycznych dedykowanych osobom uzależnionym od środków psychoaktywnych;
•Realizacja programów profilaktycznych wdrażanych w naszej szkole modyfikacja „Programu Wychowawczo - Profilaktycznego ”, w celu dostosowania go do aktualnych potrzeb, które obejmować będą treści wskazane przez respondentów (uczniów, rodziców i nauczycieli) zagadnień, które będą  zgodnie  z aktualnymi przepisami;
•Prowadzenie lokalnych kampanii i innych działań edukacyjnych, mających na celu podniesienie wiedzy społeczeństwa na temat szkodliwości i skutków przyjmowania narkotyków i dopalaczy, picia alkoholu, palenia papierosów, brania leków bez wskazań lekarza, picia napojów energetyzujących;
•Ustawiczny monitoring prowadzonych działań z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom;
            Profilaktyka uzależnień skierowana do dzieci i młodzieży jest dość szczególna. Na zagrożenia należy reagować z wyczuciem i tak, aby zainteresować problemem młodych odbiorców.
Okres dorastania to czas szczególnie nasilonego eksperymentowania, podejmowania zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych zjawisk społecznych, a także uzależnień od środków psychoaktywnych. Profilaktyka skierowana do tej grupy społecznej powinna polegać na uruchomieniu czynników chroniących dzieci i młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, czyli:
•Zachęcanie do podejmowania aktywności w różnych obszarach działania (twórczość, sport, nauka);
•Budzenie zainteresowań społecznych poprzez uczestnictwo w działaniach na rzecz lokalnej społeczności i środowiska rówieśniczego;
•Nauka radzenia sobie z emocjami i stresem;
•Pomoc i wsparcie w sytuacjach trudnych;
•Przebywanie wśród grupy rówieśniczej niestykającej się z problemem uzależnienia od środków psychoaktywnych;
•Opiekę nauczycieli.
            Efektywność działań profilaktycznych zajmujących się przeciwdziałaniem problemowi palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych (narkotyków, dopalaczy, leków, napojów energetyzujących) wśród dzieci i młodzieży zależy od aktywnego zaangażowania, współpracy i koordynacji działań wielu lokalnych organizacji.
Priorytetową sprawą jest zaangażowanie rodziny i najbliższego otoczenia, w sprawy uzależnień i form profilaktyki. Jak najszybsza reakcja i interwencja rodziców w sytuacjach, które grożą powstaniem i rozwojem problemów alkoholowych, lekomani lub narkomani u dzieci i młodzieży;
•Uwrażliwianie rodziców na zachowania dzieci i młodzieży mogące świadczyć o zażywaniu narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych (dopalaczy, leków);
•Uświadamianie rodzicom, jak bardzo naganny jest fakt, że inicjacja alkoholowa odbywa się często w domu rodzinnym;
•Praca edukacyjna z rodzicami koordynowana przez specjalistę, np. psychologa, pedagoga lub pracownika socjalnego;
•Szkolenie rodziców w rozpoznawaniu symptomów zatrucia, konieczność szerokiej kampanii informacyjnej na temat specjalistów, do których można się kierować, placówek leczenia uzależnień, placówek pedagogiczno – psychologicznych, oddziałów detoksykacyjnych, oddziałów psychiatrycznych, telefonów zaufania.
            Rola szkoły jest mocno związana z profilaktyką uzależnień wśród dzieci i młodych ludzi:
•Pedagog szkolny koordynuje działania wychowawcze oraz diagnozuje istnienie na terenie szkoły problemów uzależnień;
•Aktywna reakcja szkoły na przejawy patologii, współpraca z instytucjami pozaszkolnymi;
 •Ciągły monitoring stopnia patologii społecznych w celu jak najlepszej analizy stanu zagrożenia dzieci i młodzieży uzależnieniami;
•Prowadzenie programów edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży, uświadamianie co do skutków uzależnień, sposobów radzenia sobie z uzależnieniami i wskazywanie miejsc służących pomocą – stałe akcje informacyjne wśród dzieci i młodzieży.                                                                                                                           
•Organizacja zajęć radzenia sobie ze stresem, usprawniania komunikacji interpersonalnej, radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Wzmacnianie asertywnych zachowań, pewności siebie i samoakceptacji;
•Stworzenie interesującej oferty zajęć pozalekcyjnych, klubów sportowych, kółek teatralnych, warsztatów itp.;
•Rozpowszechnianie produktywnego modelu spędzania wolnego czasu;
•Informowanie młodzieży na temat łatwości uzależnienia, płynących z niego zagrożeń, wpływu alkoholu, papierosów, leków, dopalaczy i narkotyków na organizm, zwłaszcza na układ nerwowy i zdolność uczenia się;
•Podnoszenie kwalifikacji kadry nauczycielskiej w zakresie działań profilaktycznych przeciwdziałania problemowi picia alkoholu, zażywania leków, dopalaczy, narkotyków i palenia papierosów wśród dzieci i młodzieży.
Działania profilaktyczne w głównej mierze powinny polegać na informowaniu o zagrożeniach związanych z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych i możliwościach leczenia. Ważny aspekt dostarczania wiedzy obejmuje również informowanie o instytucjach powołanych do pomocy osobom uzależnionym. Powyższe działania zarówno placówek oświatowych, jak i rodziców wspomagać powinny samorządy lokalne, policja i organizacje pozarządowe.
            Dzieci i młodzież Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie, wedle wyników badań jest w niewielkim stopniu zagrożona substancjami psychoaktywnymi. Wskaźniki dotyczące substancji nielegalnych takich jak narkotyki lub dopalacze nie  są powodem do zaniepokojenia, ponieważ  do prób stosowania ich nie przyznało się żadne dziecko, lecz część badanych osób przyznaje, że ma w swoim otoczeniu osoby, które zażywają substancje psychoaktywne.
            Potrzebne jest tu działanie systemowe, to znaczy nie wystarczy skupić się tylko na zwiększeniu ilości zajęć profilaktycznych, ale należy poszerzyć zakres profilaktyki, położyć nacisk na monitoring w szkole i na terenie wokół szkoły, dobrać odpowiednie programy profilaktyczne z uwzględnieniem przystawalności do rzeczywistości, postaw i przekonań młodych ludzi, oraz dać więcej możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci i  młodzieży. Dopiero takie działania mogą przynieść wymierne korzyści. 
 
 
 
 
 PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II
w Gierałtowie 2018-2019
 
„W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem (…),
ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugim, ale i dla drugich.”  
JAN PAWEŁ II
 WPROWADZENIE
Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój, a uczeń akceptuje siebie i jest otwarty na potrzeby drugiego człowieka.
WYCHOWANIE
Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełni dojrzałości: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.
PROFILAKTYKA
Profilaktyka rozumiana jest jako zapobieganie pojawieniu się i występowaniu niepożądanych zjawisk i procesów, określanych jako patologie życia społecznego oraz promowanie zjawisk alternatywnych w stosunku do tych, które próbuje się wyeliminować. To system działań wzmacniających lub podtrzymujących pozytywne postawy uczniów w toku wychowania. Realizowana jest  podczas działalności edukacyjnej szkoły. Zadania wychowawcze szkoły są podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest wszechstronny rozwój wychowanka w wymiarze emocjonalnym, społecznym, kulturalnym, moralnym, ekologicznym, zdrowotnym i intelektualnym.
Szkoła, przedszkole jako środowisko wychowawcze ma za zadanie wspomagać wychowanków w osiąganiu wszechstronnego rozwoju, kształtować postawy, umożliwić korygowanie deficytów w celu optymalizacji osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz zapobiegać zagrożeniom poprzez profilaktykę, przeciwdziałanie istniejącym zagrożeniom i wsparcie uczniów, dzieci przedszkolnych w trudnych sytuacjach.
Program powstał w oparciu o diagnozę,  obserwacje, ankiety, konsultacje z rodzicami, nauczycielami i Samorządem Szkolnym.
Szkolny Program Wychowawczo- Profilaktyczny został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy. Chcemy, aby nasza szkoła była bezpieczna, panował w niej klimat sprzyjający pracy uczniów i nauczycieli. Dążymy do tego, aby nasi uczniowie byli kulturalni, odpowiedzialni, komunikatywni, kreatywni i empatyczni, aby panowało poczucie przynależności do grupy (klasy, szkoły), którą łączą więzi koleżeństwa i przyjaźni. Program przeznaczony jest do realizacji przez wychowawców klas podczas godzin z wychowawcą we współpracy z nauczycielami wszystkich przedmiotów, instytucjami wspierającymi pracę szkoły, pedagogiem, pielęgniarką środowiskową, pozostałymi pracownikami szkoły oraz przy współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.
Zadania Szkolnego Programu Wychowawczo- Profilaktycznego
Założenia ogólne
Zgodnie ze wskazaniami działalność wychowawczo- profilaktyczna w naszej szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:
  1. fizycznej - ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
  2. psychicznej - ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
  3. społecznej - ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;
  4. aksjologicznej - ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.
Założeniem Szkolnego Programu Wychowawczo – Profilaktycznego jest wspomaganie wychowawczej roli rodziny z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz wolności sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić wszystkim uczniom powszechny dostęp do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą, a także kierować się zawsze dobrem ucznia, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania godności osobistej. Program jest adresowany do uczniów. Jego realizatorami są: dyrekcja, wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog szkolny, pracownicy administracji i obsługi, instytucje współpracujące ze Szkołą.
 Zadania
  1. Wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów – 100 rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.
  2. Rozwój doradztwa zawodowego.
  3. Przeciwdziałanie agresji, przemocy i przestępczości nieletnich.
  4. Profilaktyka uzależnień – przeciwdziałanie narkomanii, sięgania przez młodzież dopalaczy, alkoholu, papierosów.
  5. Promocja zdrowia w tym zdrowia psychicznego.
  6. Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli – bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci (cyberprzemoc, cyberbulling, fonoholizm, itp.)
 
Cele szczegółowe
Uczeń:
  • jest życzliwy, dostrzega potrzeby drugiego człowieka,
  • udziela pomocy rówieśnikom,
  • szanuje ludzi i respektuje ich prawa,
  • jest tolerancyjny wobec drugiego człowieka,
  • jest odpowiedzialny,
  • potrafi rozwiązywać konflikty,
  • potrafi sobie radzić z trudnymi uczuciami (złość, gniew, strach)
  • jest asertywny,
  • potrafi komunikować się z innymi, dyskutować, bronić i uzasadniać własny punkt widzenia,
  • godnie reprezentuje szkołę,
  • kieruje się miłością do ojczyzny, poszanowaniem dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu na kultury Europy i świata,
  • czuje się bezpiecznie w swoim środowisku szkolnym,
  • odróżnia dobro od zła,
  • dba o higienę osobistą, estetykę ubioru, pomieszczeń,
  • może rozwijać swoje zdolności i zainteresowania, być kreatywnym.
 
Cele programu
  1. Wspieranie rozwoju osobowości młodego człowieka.
  2. Rozwijanie umiejętności społecznych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie w relacjach międzyludzkich.
  3. Wyposażenie ucznia w umiejętności niezbędne do współdziałania w zespole.
  1. Rozwijanie poczucia własnej wartości i tolerancji wobec inności.
  2. Kształtowanie postaw wrażliwości na drugiego człowieka.
  3. Kształtowanie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów.
  4. Wskazanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi.
  5. Rozpoznawanie zagrożeń występujących w środowisku i przeciwdziałanie tym zagrożeniom.
  6. Doskonalenie warunków bezpiecznego funkcjonowania ucznia w szkole i poza szkołą oraz w świecie wirtualnym.
  7. Podnoszenie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi w tym za pomocą narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych.
  8. Rozwijanie kluczowych kompetencji przedsiębiorczości i inicjatywy.
  9. Rozwijanie kompetencji czytelniczych.
  10. Rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, dokonywania wyborów.
  11. Uczenie szacunku dla wspólnego dobra, jako podstawy życia społecznego.
  12. Przygotowanie do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie.
  13. Kształtowanie postaw patriotycznych.
  14. Kształtowanie postaw i nawyków prozdrowotnych i proekologicznych.
  15. Dostarczanie informacji na temat środków uzależniających oraz zagrożeń z nimi związanych.
  16. Pokazanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistej, bez zażywania środków uzależniających.
  17. Eliminowanie zagrożeń utraty zdrowia i szans rozwojowych przez uzależnienia.
  18. Informowanie o konsekwencjach zachowań destruktywnych.
Planowane działania i sposoby ich realizacji
wymagania, w myśl których uczeń:
  • zna swoje miejsce w klasie i w szkole,
  •  potrafi zachować się w sytuacji trudnej,
  • zna i stosuje zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią,
  •  zna konsekwencje łamania przyjętych norm społecznych,
  • przestrzega zasad tolerancji i kulturalnego zachowania się w stosunku do innych,
  •  prezentuje swoje poglądy zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi,
  • kształtuje swoje nawyki czytelnicze,
  • potrafi korzystać ze zbiorów bibliotecznych,
  •  potrafi samodzielnie uczyć się,
  • ukierunkowuje swoje zainteresowania i uczy się racjonalnego gospodarowania czasem wolnym,
  • zna i stosuje zasady zdrowego stylu życia,
  • zna i szanuje tradycje oraz symbole narodowe i europejskie,
  • zna i stosuje zasady tolerancji w stosunku do innych kultur,
  •  rozwija swoje kompetencje informatyczne oraz stosuje zasady bezpiecznego korzystania z Internetu,
  • rozwija swoje kompetencje przedsiębiorczości i inicjatywy,
 
kryteria sukcesu, w myśl których uczeń:
  • ma poczucie przynależności do klasy i szkoły,
  • rozwija umiejętność współdziałania,
  • dokonuje samooceny i autoprezentacji,
  •  nie stosuje agresji wobec siebie i innych,
  • szanuje godność własną i innych,
  • prezentuje wysoką kulturę osobistą w życiu codziennym,
  • godnie reprezentuje szkołę,
  • potrafi znaleźć pomoc w sytuacjach trudnych,
  • odnajduje się w nowych i trudnych dla siebie sytuacjach społecznych,
  • dąży do rozwijania zainteresowań czytelniczych,
  • rozwija swoje zainteresowania i uzdolnienia,
  • jest świadomy zalet zdrowego stylu życia, propaguje go i stosuje na co dzień,
  • szanuje symbole narodowe i regionalne oraz wie, jak zachować się wobec nich,
  • dąży do rozwijania kompetencji informatycznych,
  •  mądrze korzysta z różnych form medialnych i potrafi ocenić ich wartość,
  • dąży do rozwijania swoich kompetencji przedsiębiorczości i inicjatywy.
 UCZESTNICY PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO SZKOŁY.
Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości ucznia są wszyscy uczestnicy programu:
Rodzice:
  • mają prawo do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi moralnymi, jeśli nie są one w sprzeczności z prawami dziecka;
  • znają i akceptują program wychowawczy proponowany przez szkołę;
  • wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa;
  • wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą;
  • aktywnie uczestniczą w życiu szkoły;
  • dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci;
Wychowawcy klas:
  • dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie;
  • wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się;
  • prowadzą dokumentację nauczania;
  • opracowują i realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny;
  • koordynują pracę wychowawczo - profilaktyczną w zespole klasowym;
  • dokonują rozpoznania sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia;
  • podejmują działania w przypadkach przemocy wobec niego, zaniedbań opiekuńczych, ujawnionych nałogów;
  • wnioskują  o  objęcie  pomocą  psychologiczno  -  pedagogiczną  uczniów  o specjalnych potrzebach edukacyjnych;
  • informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  • integrują i kierują zespołem klasowym;
  • wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów;
  • wdrażają do samooceny postępów w zachowaniu, nadzorują realizację obowiązku szkolnego;
  • promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów;
  • inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji;
  • współdziałają z nauczycielami uczącymi w klasie;
  • współpracują z rodzicami; włączają rodziców w sprawy programowe i organizacyjne klasy;
  • współpracują z dyrekcją szkoły, pedagogiem, psychologiem i pielęgniarką;
  • współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią psychologiczno - pedagogiczną, sądami rodzinnymi;
Nauczyciele:
  • oddziałują wychowawczo na uczniów niezależnie od przypisanych im funkcji dydaktycznych;
  • odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, podczas wyjść i wyjazdów szkolnych;
  • udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach;
  • wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania;
  • inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności;
  • kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu;
  • reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań;
  • dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów;
  • wspólnie z pedagogiem I psychologiem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia;
  • współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą;
  • proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią;
  • realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły;
Uczniowie, Samorząd Uczniowski:
  • przestrzegają Szkolnego Kodeksu Postępowania Ucznia;
  • współorganizują imprezy i akcje szkolne;
  • znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej;
  • akceptują innych uczniów i szanują ich prawa, wydają opinie w przypadku przyznawanych kar zgodnie ze Statutem Szkoły;
  • współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności;
  • kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni;
  • prowadzą zdrowy tryb życia i dbają o swoje środowisko;
  • mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej;
  • uczestniczą w opiniowaniu  dokumentów szkolnych  (Statut  Szkoły, Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny);
 
Pedagog szkolny:
  • prowadzą badania i działania diagnostyczne uczniów, w tym diagnozują indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów w celu określenia przyczyn niepowodzeń edukacyjnych oraz wspierania mocnych stron uczniów;
  • diagnozują sytuacje wychowawcze w szkole w celu rozwiązywania problemów wychowawczych oraz wspierania rozwoju uczniów;
  • udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
  • podejmują działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci;
  • minimalizują skutki zaburzeń rozwojowych, zapobiegają zaburzeniom zachowania oraz inicjują różne formy pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
  • inicjują i prowadzą działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych;
  • pomagają rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
  • wspierają nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
 
Misja szkoły
We wszystkich działaniach kierujemy się wyznawanymi wartościami oraz poszanowaniem praw i godności człowieka, zgodnie z Konwencją o Prawach Dziecka oraz Konwencją o Ochronie Praw Człowieka   i Podstawowych Wolności. Wychowujemy uczniów w duchu uniwersalnych wartości moralnych, tolerancji, humanistycznych wartości, patriotyzmu, solidarności, demokracji, wolności i sprawiedliwości społecznej. Kultywujemy tradycje oraz ceremoniał szkolny, a wszystkie działania pedagogiczne i opiekuńczo - wychowawcze orientujemy na dobro podopiecznych (tworząc warunki intelektualnego, emocjonalnego, społecznego, estetycznego i fizycznego rozwoju uczniów), a także ich dalszy los. Przygotowujemy młodzież do świadomego i racjonalnego funkcjonowania w świecie ludzi dorosłych oraz do pełnienia ważnych ról społecznych. Ściśle współdziałamy z rodzicami (którzy są najlepszymi sojusznikami nauczycieli, zwłaszcza wychowawców) oraz innymi partnerami zewnętrznymi wspierającymi szkołę w jej rozwoju. Ustawicznie diagnozujemy potrzeby i oczekiwania środowiska lokalnego oraz wszystkich, bezpośrednich „klientów” Szkoły.
 
 Model Absolwenta Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to obywatel Europy XXI wieku, który:
1)      w swoim postępowaniu dąży do prawdy;
2)      jest świadomy życiowej użyteczności zdobytej wiedzy i umiejętności przedmiotowych;
3)      posługuje się sprawnie  językiem obcym;
4)      wykorzystuje najnowsze techniki multimedialne;
5)      wie, gdzie szukać pomocy w rozwiązywaniu złożonych problemów;
6)      jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury.
  
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to młody obywatel, który zna historię, kulturę oraz  tradycje swojego regionu i narodu.
 Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to człowiek:
1)      umiejący rzetelnie pracować indywidualnie i w zespole;
2)      twórczo myślący;
3)      umiejący skutecznie się porozumiewać;
4)      umiejący stale się uczyć i doskonalić;
5)      umiejący planować swoją  pracę  i ją  organizować.
 
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie  to człowiek tolerancyjny, dbający o bezpieczeństwo własne i innych, aktywny, ciekawy świata, uczciwy i prawy, przestrzegający prawa, kulturalny, obowiązkowy, samodzielny, promujący zdrowy styl życia, altruista.   
Absolwent Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie to człowiek wolny, zdolny do dokonywania właściwych wyborów, życzliwie nastawiony do świata i ludzi.
 
Ewaluacja programu
Przebieg pracy wychowawczo- profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można spodziewać się, gdy ewaluacji dokonuje się na podstawie obserwacji procesu wychowania.
Sposoby i środki ewaluacji:
  • obserwacja i analiza zachowań uczniów,
  • obserwacja postępów w nauce,
  • frekwencja na zajęciach dydaktycznych,
  • udział w konkursach,
  • ankiety,
  • obserwacja,
  • analiza dokumentacji szkolnej.
 
RAPORT Z EWALUACJI
  1. Ocena wychowawczej roli szkoły:
- Ocena skuteczności działań szkoły w zakresie przeciwdziałania narkomanii – ocena podejmowanych działań wychowawczych,  profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych w celu wzmacniania czynników chroniących i obniżania czynników ryzyka zagrożenia narkomanią.
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w roku szkolnym 2017/2018 przez zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z następujących źródeł: od dyrektora, nauczycieli uczących w szkole, uczniów, rodziców.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe - ankiety, jakościowe - wywiady indywidualne, grupowe. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wymienione wyżej problemy badawcze.
                I. PROBLEM BADAWCZY:
  1. Ocena wychowawczej roli szkoły:
- Ocena skuteczności działań szkoły w zakresie przeciwdziałania narkomanii – ocena podejmowanych działań wychowawczych,  profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych w celu wzmacniania czynników chroniących i obniżania czynników ryzyka zagrożenia narkomanią.
 
 
KRYTERIA EWALUACJI
  1. Uczniowie i rodzice znają treść Programu Wychowawczo-Profilaktycznego i angażują się w realizację wielu zagadnień.
  2. Program Wychowawczo-Profilaktyczny został wspólnie opracowany z rodzicami na podstawie wyników diagnozy czynników chroniących i czynników ryzyka.
  3. Uczniowie z własnej inicjatywy podejmują działania prospołeczne.
  4. W szkole działa Klub Wolontariatu.
  5. Uczniowie z własnej inicjatywy angażują się w pomoc w nauce i pokonywanie trudności swoim kolegom.
  6. Uczniowie dobrze i bezpiecznie czują się w szkole.
  7. Uczniowie są przyjaźnie traktowani przez nauczycieli i współpracują ze sobą.
  8. Uczniowie z niepełnosprawnością są włączani we wszystkie procesy zachodzące w szkole i są aktywnymi jego uczestnikami.
  9. Programy realizowane w ramach działalności wychowawczej były atrakcyjne i ciekawe.
  10. Uczniowie nie akceptują nagannych zachowań wobec innych, młodszych niepełnosprawnych.
OPIS EWALUACJI
Na potrzeby badania przygotowano ankiety dla nauczycieli, rodziców i uczniów. Próbę badawczą stawiło 10 wychowawców, 20 rodziców oraz 20 uczniów z klas V, VI, VII.
PYTANIA KLUCZOWE
  1. Czy Program Wychowawczo-Profilaktyczny jest znany uczniom i nauczycielom?
  2. W jakim zakresie partycypowali w jego opracowaniu rodzice?
  3. W jakich działaniach w zakresie budowania postaw prozdrowotnych i zdrowego stylu życia uczestniczyli rodzice i inne podmioty?
  4. Czy w ocenie respondentów działania szkoły służyły wzmacnianiu więzi ze szkołą?
  5. Jak oceniają respondenci współpracę szkoły z lokalnym środowiskiem (instytucjami działającymi na rzecz dziecka, parafią, organizacjami społecznymi, etc?
  6. Jak oceniasz prowadzone działania  w szkole na rzecz kształtowania przyjaznego klimatu w szkole?
  7. Czy w ocenie rodziców i uczniów uczniowie niepełnosprawni są akceptowani i włączeni w życie szkolne?
  8. Czy uczniowie chętnie i z własnej potrzeby pomocy uczestniczą w Klubie Wolontariatu?
  9. Czy w szkole występuje tzw. Peer tutoring (uczenie się rówieśnicze). Kto jest jego inicjatorem?
  10. Jakie realizowane programy rówieśnicze, a może inicjatywa własna uczniów miały wpływ na zachowania prospołeczne?
  11. Jaka jest ocena działań wychowawczych podejmowanych w szkole ich atrakcyjności i efektywność?
  12. Czy tematyka lekcji z wychowawcą jest adekwatna do potrzeb zespołu klasowego?
WYNIKI EWALUACJI
Program wychowawczo - profilaktyczny szkoły można określić jako przyjętą w szkole koncepcję wychowania, zmierzającą do kształtowania osobowości ucznia pod kierunkiem nauczycieli, opisaną przez zestaw celów, zadań i sposobów realizacji.
Program wychowawczo - profilaktyczny szkoły, zgodnie z obowiązującym prawem, po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego został zatwierdzony przez radę pedagogiczną i przyjęty do realizacji. Program  jest dokumentem, który jest cyklicznie ewaluowany, czego przykładem są raporty z ewaluacji programu.
Analiza ankiety - uczeń
Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły 4 obszarów:
 a)   klimat w szkole i pomoc wzajemna,
b)    tematyka zajęć z wychowawcą,
c)    kształtowanie postaw i wiedzy w przeciwdziałaniu narkomanii,
 d)   osoby niepełnosprawne i wolontariat w szkole.
90% uczniów uważa, że szkoła jest miejscem przyjaznym, a działania prowadzone przez szkołę sprzyjają kształtowaniu dobrego klimatu. Uczniowie chętnie sobie pomagają (90% często lub czasami) pomoc tę inicjuje najczęściej wychowawca, pedagog (45%) lub kolega, koleżanka (35%). Tematyka lekcji wychowawczych była ustalana przez wychowawcę wspólnie z klasą (80%), i adekwatna do potrzeb zespołu klasowego (85%). Analizują informację zawarte w ankietach najwięcej informacji o możliwych formach pomocy w przeciwdziałaniu , rozpoznawaniu, objawach oraz możliwościach walki z problemem używania substancji psychoaktywnych uczniowie uzyskali podczas zajęć profilaktycznych prowadzonych na terenie szkoły przez policję, sanepid (80%), od wychowawcy i pedagoga (75%). Podczas zajęć wielokrotnie omawiano zagadnienia dotyczące unikania zachowań ryzykownych, które mogłyby sprzyjać powstaniu problemu z zażywaniem substancji psychoaktywnych (95%). Dzięki tym działaniom uczniowie aż w 85% posiadają wystarczającą wiedzę by uchronić się przed zażywaniem substancji psychoaktywnych. W ocenie uczniów działania prowadzone przez szkołę powinny mieć charakter profilaktyczny (40%) a wychowawczy (20%). Uczniowie uważają że uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych sprzyja unikaniu zachowań ryzykownych w walce z uzależnieniami (65%). Działający w szkole klub wolontariatu jest pozytywnie oceniany przez uczniów, którzy chętnie włączają się w działalność charytatywną (80%). Społeczność uczniowska uważa iż osoby niepełnosprawne są akceptowane i włączane w działalność i życie szkoły (90%).
Efektywność działań prowadzonych przez szkołę w zakresie budowania postaw prozdrowotnych u uczniów poprzez podnoszenie poziomu wiedzy dotyczącej zdrowia i przeciwdziałaniu narkomanii została oceniona wysoko (85%).
Analiza ankiety – rodzice
Z przeprowadzonych ankiet wśród rodziców wyłaniają się następujące problemy badawcze:
  1. Efektywność działań prowadzonych przez szkołę
  2. Kształtowanie postaw, promowanie wartości oraz wzmacnianie więzi uczniów ze szkołą;
  3. Kształtowanie postaw i wiedzy w przeciwdziałaniu narkomanii;
  4.  Osoby niepełnosprawne i wolontariat w szkole.
 W przeprowadzonej ankiecie wśród rodziców 85% z nich zadeklarowało, że zna  bardzo dobrze (25%) lub dobrze  (60%) założenia programu wychowawczo - profilaktycznego  szkoły, i podobnie jak uczniowie mieli oni wpływ na opracowanie tego dokumentu (55%). Rodzice (90%) twierdzą, że wychowawcy zapoznali ich z planem działań wychowawczych określających zadania przyjęte do realizacji na rok szkolny 2017/2018. Rodzice, którzy zostali zapoznani z programem wychowawczo - profilaktycznym czują się zachęceni do udziału w jego realizacji (95%). Ankietowani rodzice (55%) uważają również, że działania podejmowane przez szkołę w aspekcie tzw. nauczania rówieśniczego są prowadzone bardzo dobrze, natomiast 40% uważa ze średnio lub słabo, 5% nie ma zdania.  30% rodziców uważa iż uczestniczyło w działaniach szkoły na rzecz budowania postaw prozdrowotnych i promocji zdrowia, natomiast 50% tylko częściowo.Informację zawarte w ankietach wskazują iż 90% rodziców może otrzymać informacje o możliwych formach pomocy w przeciwdziałaniu , rozpoznawaniu, objawach oraz możliwościach walki z problemem używania substancji psychoaktywnych. 65% z nich uzyskuje informacje od wychowawców i nauczycieli a 25% od pedagoga szkolnego.         Ankietowani rodzice (70%) uważają że zajęcia pozalekcyjne służą przeciwdziałaniu zachowań ryzykownych w zakresie uzależniania się od substancji i środków psychoaktywnych. Rodzice uważają, że działania edukacyjne (30%), wychowawcze (25%), profilaktyczne (20%) oraz informacyjne (20%)  powinny być nadal kontynuowane w śród uczniów w celu przeciwdziałania narkomanii. 65% ankietowanych rodziców stwierdziło iż działania wychowawcze podejmowane przez szkołę służą wzmacnianiu więzi uczniów ze szkołą. Ponad połowa rodziców (55%) dobrze, a 25% bardzo dobrze ocenia współprace szkoły z podmiotami i instytucjami wspierającymi ich pracę. Działania prowadzone przez szkołę na rzecz kształtowania przyjaznego klimatu respondenci oceniają bardzo dobrze (30%) i dobrze (45%).Rodzice uważają (80%), że uczniowie niepełnosprawni są akceptowani i włączani w życie naszej szkoły. Działania mające na celu budowanie działań prospołecznych prowadzone przez szkołę rodzice oceniają wysoko (45%), natomiast dobrze (50 %). Szkolny wolontariat i działania podejmowane przez uczniów rodzice oceniają na wysokim poziomie (70%) a 30% nie ma zdania. Efektywność podejmowanych zadań w zakresie wychowawczym respondenci oceniają na wysokim  poziomie 65% a 25 % na dobrym.
Analiza ankiety – nauczyciele
Wszyscy nauczyciele pracujący w naszej szkole podejmują działania profilaktyczne poprzez:
  1. Pogadanki na lekcjach wychowawczych;
  2. Rozmowy z rodzicami;
  3. Realizacje programów profilaktycznych;
  4. Współpracę z instytucjami i organizacjami wspierającymi prace szkoły;
  5. Konsultacje z pedagogiem, psychologiem;
  6. Organizację warsztatów profilaktycznych.
 
  1. Nauczyciele zauważają następujące niepokojące zachowania wśród swoich uczniów:
  1. Przezywanie się, używanie wulgarnych słów 10%
  2. Śmianie się dokuczanie 12%
  3. Plucie 2%
  4. Zamykanie w toalecie 5%
  5. Zmuszanie do czegoś 8%
  6. Szarpanie, wykręcanie rąk 10%
  7. Picie alkoholu, zażywanie narkotyków oraz kradzieże 0%
  1. Nauczyciele stwierdzili, że niepokojące zachowania maja miejsce:
  1. Na lekcji – bardzo rzadko 100%
  2. Na przerwie – często 20%, rzadko 80%
  3. W szkolnej toalecie- bardzo rzadko 100%
  4. Na boisku szkolnym – rzadko 70%, często 30%
  5. Na wycieczkach – rzadko 100%
  1. Wszyscy ankietowani nauczyciele informują rodziców na lekcjach wychowawczych o konsekwencjach zażywania narkotyków oraz picia alkoholu, ponadto nauczyciele takie działania uwzględniają w planach wychowawczych.
  2. Podczas zaobserwowanych zachowań negatywnych nauczyciele przeprowadzają rozmowę z uczniem, wzywają do szkoły rodziców, rozmawiają w obecności dyrektora oraz poruszają zaistniały problem podczas godziny wychowawczej, stosują upomnienia przewidziane w Kodeksie Ucznia.
  3. Właściwe zachowania uczniów nauczyciele promują poprzez:
  1. Chwalenie ucznia przed klasą 100%
  2. Stawia właściwą ocenę z zachowania 100%
  3. Chwalenie ucznia przed rodzicami 100%
  4. Chwali ucznia na apelu 30%
  1. Wśród przyczyn negatywnych zachowań uczniów nauczyciele określają:
  1. Niewłaściwe korzystanie z zasobów internetu;
  2. Gry, portale społecznościowe;
  3. Nieumiejętne zagospodarowanie czasu własnego;
  4. Brak zainteresowania przez rodziców.
  5. Wpływ grupy rówieśniczej.
  1. 100% ankietowanych nauczycieli uważa, że uczniowie są bezpieczni w szkole.
  2. Ankietowani nauczyciele uważają, że działania i przedsięwzięcia prowadzone przez szkołę są wystarczające.
  3. Wszyscy nauczyciele znają i stosują zadania Programu Wychowawczo - profilaktycznego w szkole.
  4. Nauczyciele pracujący w szkole uczestniczyli w opracowaniu Programu Wychowawczo – Profilaktycznego.
 
Podsumowanie i wnioski
            Istotną sprawą jest realizowanie szerokiego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego. Działania takie powinny być skierowane do uczniów i rodziny, grupy rówieśniczej i społeczności lokalnej.
Profilaktyka uzależnień to bardzo ważny obszar działań prowadzonych w naszej szkole. Starania te mają na celu zmianę postaw osób eksperymentujących z substancjami psychoaktywnymi oraz ochronę osób podlegających ich wpływowi (uczenie zachowań asertywnych, zwiększanie świadomości uczniów na temat szkodliwego wpływu substancji psychoaktywnych na organizm człowieka). Jest to proces, który musi integrować działania wielu instytucji. Tylko aktywna współpraca różnych organów zajmujących się przeciwdziałaniem problemowi zażywania środków psychoaktywnych, daje szansę na stworzenie spójnych i wieloaspektowych programów profilaktycznych.
            Profilaktyka uzależnień musi być prowadzona na kilku poziomach, aby spełniała swoją rolę:
•Profilaktyka kierowana do grupy niskiego ryzyka, czyli osób zdrowych. Najważniejszym zagadnieniem tego rodzaju profilaktyki jest promowanie zdrowego trybu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji spożywania substancji psychoaktywnych. Rozwijanie umiejętności społecznych i umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, ograniczenie występowania zachowań ryzykownych.
•Profilaktyka skierowane do osób zagrożonych, należących do grupy zwiększonego ryzyka. Osoby te nie są uzależnione, ale zaczynają dopiero eksperymentować z substancjami psychoaktywnymi. W tym obszarze najważniejsze jest ograniczenie głębokości zachowań niepożądanych i możliwość wycofania się z nich.
•Profilaktyka skierowana do osób uzależnionych. Obejmuje ona leczenie skutków zachowań niepożądanych, czyli przeciwdziałanie pogłębianiu się choroby oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia, poprzez wprowadzanie leczenia, rehabilitacji i resocjalizacji.
            Do głównych priorytetów profilaktyki uzależnień w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II należy:
•Próba zaangażowania całej rodziny w rozwiązywanie i przeciwdziałanie problemom stosowania używek (alkoholu, papierosów, dopalaczy, narkotyków) i innych substancji psychoaktywnych (napoi energetyzujących, leków);
•Edukacja rodziny pod względem problemów uzależnień;
•Pomoc osobom współuzależnionym (rodzinom);
•Podjęcie działań interwencyjno -terapeutycznych dedykowanych osobom uzależnionym od środków psychoaktywnych;
•Realizacja programów profilaktycznych wdrażanych w naszej szkole modyfikacja „Programu Wychowawczo - Profilaktycznego ”, w celu dostosowania go do aktualnych potrzeb, które obejmować będą treści wskazane przez respondentów (uczniów, rodziców i nauczycieli) zagadnień, które będą  zgodnie  z aktualnymi przepisami;
•Prowadzenie lokalnych kampanii i innych działań edukacyjnych, mających na celu podniesienie wiedzy społeczeństwa na temat szkodliwości i skutków przyjmowania narkotyków i dopalaczy, picia alkoholu, palenia papierosów, brania leków bez wskazań lekarza, picia napojów energetyzujących;
•Ustawiczny monitoring prowadzonych działań z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom;
            Profilaktyka uzależnień skierowana do dzieci i młodzieży jest dość szczególna. Na zagrożenia należy reagować z wyczuciem i tak, aby zainteresować problemem młodych odbiorców.
Okres dorastania to czas szczególnie nasilonego eksperymentowania, podejmowania zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych zjawisk społecznych, a także uzależnień od środków psychoaktywnych. Profilaktyka skierowana do tej grupy społecznej powinna polegać na uruchomieniu czynników chroniących dzieci i młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, czyli:
•Zachęcanie do podejmowania aktywności w różnych obszarach działania (twórczość, sport, nauka);
•Budzenie zainteresowań społecznych poprzez uczestnictwo w działaniach na rzecz lokalnej społeczności i środowiska rówieśniczego;
•Nauka radzenia sobie z emocjami i stresem;
•Pomoc i wsparcie w sytuacjach trudnych;
•Przebywanie wśród grupy rówieśniczej niestykającej się z problemem uzależnienia od środków psychoaktywnych;
•Opiekę nauczycieli.
            Efektywność działań profilaktycznych zajmujących się przeciwdziałaniem problemowi palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych (narkotyków, dopalaczy, leków, napojów energetyzujących) wśród dzieci i młodzieży zależy od aktywnego zaangażowania, współpracy i koordynacji działań wielu lokalnych organizacji.
Priorytetową sprawą jest zaangażowanie rodziny i najbliższego otoczenia, w sprawy uzależnień i form profilaktyki. Jak najszybsza reakcja i interwencja rodziców w sytuacjach, które grożą powstaniem i rozwojem problemów alkoholowych, lekomani lub narkomani u dzieci i młodzieży;
•Uwrażliwianie rodziców na zachowania dzieci i młodzieży mogące świadczyć o zażywaniu narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych (dopalaczy, leków);
•Uświadamianie rodzicom, jak bardzo naganny jest fakt, że inicjacja alkoholowa odbywa się często w domu rodzinnym;
•Praca edukacyjna z rodzicami koordynowana przez specjalistę, np. psychologa, pedagoga lub pracownika socjalnego;
•Szkolenie rodziców w rozpoznawaniu symptomów zatrucia, konieczność szerokiej kampanii informacyjnej na temat specjalistów, do których można się kierować, placówek leczenia uzależnień, placówek pedagogiczno – psychologicznych, oddziałów detoksykacyjnych, oddziałów psychiatrycznych, telefonów zaufania.
            Rola szkoły jest mocno związana z profilaktyką uzależnień wśród dzieci i młodych ludzi:
•Pedagog szkolny koordynuje działania wychowawcze oraz diagnozuje istnienie na terenie szkoły problemów uzależnień;
•Aktywna reakcja szkoły na przejawy patologii, współpraca z instytucjami pozaszkolnymi;
 •Ciągły monitoring stopnia patologii społecznych w celu jak najlepszej analizy stanu zagrożenia dzieci i młodzieży uzależnieniami;
•Prowadzenie programów edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży, uświadamianie co do skutków uzależnień, sposobów radzenia sobie z uzależnieniami i wskazywanie miejsc służących pomocą – stałe akcje informacyjne wśród dzieci i młodzieży.                                                                                                                           
•Organizacja zajęć radzenia sobie ze stresem, usprawniania komunikacji interpersonalnej, radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Wzmacnianie asertywnych zachowań, pewności siebie i samoakceptacji;
•Stworzenie interesującej oferty zajęć pozalekcyjnych, klubów sportowych, kółek teatralnych, warsztatów itp.;
•Rozpowszechnianie produktywnego modelu spędzania wolnego czasu;
•Informowanie młodzieży na temat łatwości uzależnienia, płynących z niego zagrożeń, wpływu alkoholu, papierosów, leków, dopalaczy i narkotyków na organizm, zwłaszcza na układ nerwowy i zdolność uczenia się;
•Podnoszenie kwalifikacji kadry nauczycielskiej w zakresie działań profilaktycznych przeciwdziałania problemowi picia alkoholu, zażywania leków, dopalaczy, narkotyków i palenia papierosów wśród dzieci i młodzieży.
Działania profilaktyczne w głównej mierze powinny polegać na informowaniu o zagrożeniach związanych z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych i możliwościach leczenia. Ważny aspekt dostarczania wiedzy obejmuje również informowanie o instytucjach powołanych do pomocy osobom uzależnionym. Powyższe działania zarówno placówek oświatowych, jak i rodziców wspomagać powinny samorządy lokalne, policja i organizacje pozarządowe.
            Dzieci i młodzież Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gierałtowie, wedle wyników badań jest w niewielkim stopniu zagrożona substancjami psychoaktywnymi. Wskaźniki dotyczące substancji nielegalnych takich jak narkotyki lub dopalacze nie  są powodem do zaniepokojenia, ponieważ  do prób stosowania ich nie przyznało się żadne dziecko, lecz część badanych osób przyznaje, że ma w swoim otoczeniu osoby, które zażywają substancje psychoaktywne.
            Potrzebne jest tu działanie systemowe, to znaczy nie wystarczy skupić się tylko na zwiększeniu ilości zajęć profilaktycznych, ale należy poszerzyć zakres profilaktyki, położyć nacisk na monitoring w szkole i na terenie wokół szkoły, dobrać odpowiednie programy profilaktyczne z uwzględnieniem przystawalności do rzeczywistości, postaw i przekonań młodych ludzi, oraz dać więcej możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci i  młodzieży. Dopiero takie działania mogą przynieść wymierne korzyści.